Tên đề tài luận án: Nghiên cứu thành phần hoá học hướng tác dụng ức chế acetylcholinesterase của loài Hippeastrum reticulatum (L’Hér.) Herb. ở Việt Nam.

Chuyên ngành: Dược học cổ truyền                                Mã số: 62720406

Họ và tên nghiên cứu sinh: Hoàng Xuân Huyền Trang

Họ và tên người hướng dẫn: GS.TS. Nguyễn Thị Hoài

Tên cơ sở đào tạo: Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN

- Đặt vấn đề: Alzheimer là bệnh lý phổ biến nhất trong các hội chứng sa sút trí tuệ, thường gặp ở người cao tuổi. Kết quả sàng lọc cho thấy loài Hippeastrum reticulatum có hoạt tính ức chế acetylcholinesterase tốt. Do đó, đề tài được thực hiện nhằm nghiên cứu thành phần hoá học, xây dựng quy trình định lượng và tác dụng sinh học theo hướng điều trị bệnh Alzheimer in vitro, in vivo của loài H.reticulatum.

- Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Phân lập các hợp chất tinh khiết bằng các phương pháp sắc ký cột. Xác định cấu trúc bằng phổ MS, NMR. Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng theo hướng dẫn AOAC. Xác định độc tính cấp bằng phương pháp Litchfield – Wilcoxon. Xác định hoạt tính ức chế acetylcholinesterase in vitro bằng phương pháp của Ellman. Đánh giá tác dụng cải thiện trí nhớ và nhận thức in vivo trên mô hình chuột gây suy giảm trí nhớ bằng scopolamin. Đánh giá tác dụng chống lão suy trên mô hình chuột gây lão suy bằng D-galactose.

- Kết quả: Đề tài đã phân lập và xác định cấu trúc của 13 hợp chất. Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng 2-methoxy pancracin trong loài H.reticulatum bằng HPLC đạt tiêu chuẩn AOAC. Xác định được liều LD₅₀ của cao phân đoạn alcaloid là 90,2 mg/kg. Đã đánh giá được hoạt tính ức chế acetylcholinesterase in vitro của các cao chiết và các hợp chất phân lập được. Đã xác định được liều có tác dụng cải thiện trí nhớ trên chuột gây suy giảm trí nhớ bởi scopolamin là 15 mg/kg và tác dụng chống lão suy trên chuột gây lão suy bằng D-galactose là 10 và 15 mg/kg.

- Kết luận: Đề tài đã phân lập được 13 hợp chất tinh khiết và đánh giá được tác dụng sinh học theo hướng điều trị bệnh Alzheimer trên mô hình in vitro và in vivo của cao phân đoạn alcaloid loài H.reticulatum. Đề tài cũng đã xây dựng và thẩm định quy trình định lượng hợp chất 2-methoxy pancracin có trong thân hành loài H.reticulatum.

Từ khóa: Hippeastrum reticulatum, Alzheimer, acetylcholinesterase

ONLINE Ph.D. DISSERTATION INFORMATION

The Ph.D. Dissertation title: Study of the chemical composition of Hippeastrum reticulatum (L’Hér.) Herb. in Vietnam targeting acetylcholinesterase inhibitory activity.

Specialty: Traditional Pharmacy                                                Code: 62720406

Ph.D. candidate: HOANG XUAN HUYEN TRANG

Supervisor: Professor Nguyen Thi Hoai, PhD.

Academic institute: University of Medicine and Pharmacy at Ho Chi Minh City 

SUMMARY OF NEW FINDINGS

Background: Alzheimer's is the most common disease among dementia syndromes, frequently found in the elderly. Screening results indicate that Hippeastrum reticulatum exhibits significant acetylcholinesterase inhibitory activity.

Objectives and Methods: This study was conducted to investigate the chemical composition, develop a quantification method, and assess the biological effects of H. reticulatum in vitro and in vivo for potential Alzheimer's treatment. Isolation of pure compounds using column chromatography methods. Structure determination using MS and NMR spectroscopy. Development and validation of quantitative procedures following AOAC guidelines. Determination of acute toxicity using the Litchfield-Wilcoxon method. Assessment of acetylcholinesterase inhibitory activity in vitro using Ellman's method. Evaluation of memory and cognitive improvement in vivo using a mouse model with memory impairment induced by scopolamine. Evaluation of anti-aging effects in a mouse model of aging induced by D-galactose.

Results: The study successfully isolated and identified the structure of 13 compounds. Developed and validated a method for quantifying 2-methoxy pancracin in H. reticulatum by HPLC in accordance with AOAC standards. Determined the LD₅₀ of the alkaloid fraction extract to be 90.2 mg/kg. Evaluated the in vitro acetylcholinesterase inhibitory activity of extracts, and isolated pure compounds. Determined the effective dose for memory improvement in a mouse model with scopolamine-induced memory impairment to be 15 mg/kg and the effective doses for anti-aging effects in a D-galactose-induced aging mouse model to be 10 and 15 mg/kg.

Conclusion: The study isolated 13 pure compounds and evaluated the biological effects for Alzheimer's treatment in vitro and in vivo using models with the alkaloid fraction extract of H. reticulatum. Additionally, the study developed and validated a quantification method for the compound 2-methoxy pancracin in the rhizome of H. reticulatum.

Keywords: Hippeastrum reticulatum, Alzheimer, acetylcholinesterase.

LUẬN ÁN

TÓM TẮT LUẬN ÁN